Overtocht Pacific Panama naar Markiezen door Anneke

Verslag van de zeilreis van de NOK

Panama naar de Markiezen

23 februari t/m 30 maart 2017

Wij, Heinze en Anneke, zijn met ons zeiljacht NOK vanuit Panama naar de Markiezen gevaren. In dit dagboek beschrijf ik wat we onderweg meegemaakt hebben, maar probeer ik ook voor toekomstige oceaanoverstekers een aantal tips mee te geven. Zelf had ik van tevoren veel vragen. Zoals: wat eet je nou als je zolang op de oceaan zit? Of: hoe doe je dat met wachtlopen? Hier beschrijf ik hoe wij het gedaan hebben, maar een ieder doet het op zijn eigen manier.

Wij zijn op 5 en 6 februari door het Panamakanaal gegaan.

Na een weekje Panamacity, waar we vooral geproviandeerd hebben, zijn we op 13 februari naar de Perlas eilanden vertrokken. We hebben Isla Contadora overgeslagen; dit is het meest toeristische en drukste eiland van de Perlas. We hebben in verschillende baaien van verschillende eilanden van de Perlas gelegen en we hebben daar erg van genoten. Tot onze verbazing was het erg rustig, terwijl we toch verschillende zeilers gehoord hadden die via de Perlas naar de Markiezen zouden vertrekken. Blijkbaar komen de meesten niet verder dan Isla Contadora en dat is jammer.

Wij hebben genoten van de prachtige natuur, de springende (grote!) roggen en als kers op de taart ook nog onze eerste bultrug met kalf!

We hebben twee dorpjes bezocht, waar wij eerder de attractie waren dan andersom. Opvallend is dat die dorpjes heel anders van sfeer en uiterlijk zijn dan die in de Guna Yala, een Panamese eilandengroep aan de Caraïbische kant. De huizen zijn hier in de Perlas van steen met golfplaten daken. Vele vrolijke kleuren en vriendelijk lachende mensen. Veel is er niet te krijgen. Maar wel een biertje in het plaatselijke barretje, of wat daarvoor door moet gaan. Gelukkig hadden we uitgebreide inkopen gedaan in Panamacity, onder andere op de fantastische groentemarkt.

Het dorpje Esmeralda op Isla del Rey,  een van de Perlas eilanden, waar we de laatste dagen voor ons vertrek lagen

Donderdag 23 februari: vertrek

Ondanks dat de gribfiles, waarop je de weersverwachting af kunt lezen, aangeven dat er voorlopig weinig wind zal zijn, hebben we besloten toch te vertrekken. Als je blijft liggen raken je voorraden toch ook op en terug moeten naar Panamacity, zoals vrienden van ons uiteindelijk gedaan hebben, willen we echt niet. Vertrekken dus!

We vertrekken op de motor. Veel wind staat er niet en we moeten  de baai uit zien te komen. Het lijkt wel of we door bloed varen. Hele stroken water zijn letterlijk bloedrood. We verdenken in eerste instantie een visser, die we verderop zien varen. Maar bedenken dat het dan wel heel veel bloed zou moeten zijn. Uiteindelijk, na goed bestuderen, begrijpen we dat het rode algen zijn. Waarschijnlijk staan ze in bloei. Het water is echt spiegelglad. Onvoorstelbaar dat zo’n enorme oceaan werkelijk bladstil kan zijn. Aan het begin van de avond zien we haaienvinnen boven het water. Nooit gedacht dat dat er echt zo uit zou zien! Doordat het water enorm helder is en bladstil en de haai eens even komt kijken wat daar nou toch vaart, kunnen we hem in zijn volle glorie bewonderen. Het is een hamerhaai. Echt geweldig! We hadden er nog nooit een in het wild gezien. Van ons was hij overigens niet onder de indruk. Hij vertrok snel weer.

We eten curry met ei, rijst en gebakken plataan (= bakbanaan)

Later op de avond is het water fluorescerend neongroen. Dat wordt, voor zover wij weten, veroorzaakt door plankton, die lichtgevend zijn. Doordat het zo bladstil is, licht iedere beweging in het water op. Dus het spoor wat je als boot achterlaat, maar ook grotere vissen die langs zwemmen. Het is leuk om met een lijn in het water te slaan. De splash is fluorescerend; dus zowel waar de lijn neerkomt in het water, als de spetters die dan rondvliegen. Echt heel bijzonder.

Vrijdag 24 februari, dag 2

We moeten besluiten of we via de noordelijke of via de zuidelijke route gaan varen. De “bijbel” van  Jimmy Cornell, World Cruising Routes, geeft advies om t/m januari de noordelijke route te volgen en vanaf midden maart de zuidelijke. Maar ja, wat doe je nou in februari? Daarover geeft hij geen advies. De zuidelijke route is een stuk langer, maar als je dan veel betere wind hebt, is dat uiteindelijk toch sneller. We dubben hier uitgebreid over. In het gehele gebied is bijzonder weinig wind en wordt ook niet veel wind verwacht. Ook vandaag hebben we heel weinig wind. Rond 15.30 uur komt er gelukkig wat wind opzetten. Rond 16.30 uur zien we ongeveer 5 grote vissen. Is het een kleine walvissoort? Ook zien we opnieuw haaienvinnen boven het water.

We eten vanavond prei met wortel en ui, een blikje witte bonen en een blikje perzik. Hartstikke lekker.

Zaterdag 25 februari, dag 3

We worden getrakteerd op een geweldige dolfijnenshow. Wel ongeveer 20 dolfijnen springen boven het water uit. Sommige voeren zelfs een olympische spelen-waardige schroef uit. Ook zien we nog een andere grote vis boven het water uitspringen. We denken dat het een merlijn is.

Het viel Heinze op dat de accu het ene moment flink aan het laden was, maar een kort ogenblik later weer niet of nauwelijks en dat dan afwisselend. Gisteren was dat ook al het geval geweest, waarna hij de verbindingen met de regulator goed schoongemaakt en opnieuw verbonden had. Het probleem leek opgelost, maar vandaag is het dus weer mis. Nogmaals een en ander goed schoongemaakt en opnieuw aangesloten. Gelukkig wordt de accu nu weer opgeladen (door ons zonnepaneel). Helaas hebben we weer weinig wind en de beloofde (verwachtte) meestroom is er ook niet. We hebben via de satphone (satelliet telefoon) nieuwe gribfiles opgehaald. We besluiten toch voor de noordelijke route te kiezen. De wind in het zuiden is nog slechter dan in het noorden, vandaar dat we dan voor de kortste route gaan.

We eten vandaag heel simpel: bruine bonen met een paar uitgebakken spekjes en ijsbergsla

‘s Nachts is er geen maan. Het is echt stikdonker. We horen een aantal keren heel duidelijk ademhalen naast de boot. Is het een grote, rustig zwemmende dolfijn, of toch een walvis? Zien doen we hem helaas niet. Maar bijzonder is het wel!

Zondag 26 februari, dag 4

Eindelijk wind, joehoe! We hijsen onze gennaker  (een groot zeil wat je met lichte wind kunt gebruiken). We zien een grote zeeschildpad en ook een groep kleinere dolfijnen, die met 4 of 5 naast elkaar synchroon zwemmen. Prachtig!

Heel traditioneel eten we voor de lunch gebakken eieren met spek. Normaal eten we voor ontbijt en lunch gewoon een boterham of wat toast. Het diner bestaat uit nasi met satésaus en gebakken plataan (bakbanaan).

Maandag 27 februari, dag 5

We hebben vandaag wel wind en ook nog meestroom. Wat een verwennerij! We hebben ons grootzeil gehesen en hebben de kluiver “bak” staan. Doordat je dan 2 grote zeilen aan weerszijden van de mast hebt staan, wordt deze zeilvoering ook wel “Zeeuws meisje” genoemd. We krijgen een paar lifters mee: koddig uitziende zeevogels. Heel apart dat ze vliezen als van een eend hebben, er een beetje als een aalscholver uitzien, maar een blauwe snavel hebben. Ze zien er stronteigenwijs uit en dat blijken ze ook wel te zijn. Met zijn tweeën zitten ze prinsheerlijk op het zonnepaneel.

We beginnen ook al behoorlijk te wennen aan ons wachtenschema. Na het avondeten buiken we nog even samen uit. Dan gaat Heinze rond een uur of acht naar zijn hut om te gaan lezen. Meestal hoor ik zo na een kwartiertje diep geronk van beneden komen. Ik roep hem dan weer rond 23.00 uur. Heinze houdt de wacht tot ongeveer 2.00 uur, dan neem ik het weer over tot ongeveer 5.00 uur. Dan mag ik nog ff lekker slapen en houdt Heinze weer de wacht. Daarna drinken we meestal eerst een kop thee, waarna ik een pot koffie ga zetten. Heerlijk in het zonnetje met uitzicht op de oceaan, wat wil een mens nog meer?!

We eten spaghetti met een tomatensaus

Dinsdag 28 februari, dag 6

We hebben vannacht veel wind gehad en hebben een behoorlijke rolkoers. Het kost gewoon moeite om in je bed te blijven liggen. Alles aan boord wordt dan lastig: koffiezetten wordt een acrobatische act. Daar heb ik gelukkig een goede truc voor: ik zet de koffiepot in onze snelkookpan, met binnenin een pannenlap om de pot klem te zetten. Heinze heeft van “shockkoord” een stuk elastiek gemaakt wat lang genoeg is om de filterhouder aan de pot vast te klemmen. Zo lukt het eigenlijk altijd wel om, voorzichtig, het kokende water op te schenken. En we worden zo blij van een lekker bakkie koffie, zeker als het oncomfortabel is aan boord.

We gijpen en hebben beide zeilen nu aan stuurboord staan. We hebben nu overdag nog steeds een erg onrustige zee. We schieten wel lekker op, dat is dan weer een voordeel. En onze windvaan, de stuurinrichting die door de wind aangedreven wordt, doet het fantastisch.

We eten vandaag een stoofpot met een paar worstjes in kleine plakjes, ui, knoflook, tomatensaus, bruine bonen en ananas uit blik.

Woensdag 1 maart 2017, dag 7

We hadden weer veel squals: korte hevige, plaatselijke buien met veel wind en al dan niet veel regen. Gelukkig ook veel meestroom; tot wel 2 knopen.

We zien een fantastisch spektakel. Wel iets van 100 kleinere dolfijnen die gezamenlijk op jacht zijn achter een school vissen aan. Daarboven krijsende zeevogels, die ook wat proberen mee te pikken. De dolfijnen zien we continu boven het water uitspringen. De hele groep trekt vlak aan onze boot voorbij. Heinze ziet ook nog twee tonijnen springen. Wat een schouwspel, geweldig!! Helaas is het filmpje mislukt: het was te ver weg en te beweeglijk aan boord om het goed in beeld te krijgen. Jammer! Wij vergeten dit echter ons hele leven niet meer, echt ontroerend mooi.

Diner: gebakken ui met knoflook, gebakken sperziebonen (uit blik), tomaat en rijst. Daarbij gebakken plataan.

Donderdag 2 maart, dag 8

We hebben echt heel weinig wind, met af en toe een bui met wind en regen. We willen toch naar de zuid; het lijkt erop dat daar toch betere wind zit dan in het noorden. En het is nog vroeg genoeg om die keus te kunnen maken. We hebben om 3.00 uur de klok een uur terug gezet. We moeten dat een aantal keren doen tijdens onze reis, vanwege de verschillende tijdzones waar we doorheen gaan.

We eten crackers met eiersalade. Later witte bonen in tomatensaus, ijsbergsla met tomaat en een worstje.  We hadden twee pakjes met worstjes gekocht, die in het vriesvakje nog een tijdje goed bleven.

Vrijdag 3 maart, dag 9

We hebben veel gemotord de afgelopen nacht. Er stond, onverwacht, tot wel 3 knopen stroming naar het noorden en daar wil je echt niet heen. Nu overdag staat er nog steeds stroming naar het noorden. We varen met een uitgeboomde kluiver en stagfok. In de verte zien we springende dolfijnen.

We hadden in Esmeralda, ons laatste dorpje in de Perlas, een papaya gekocht. Die hadden we nog nooit zelf “geslacht”. Maar voor alles is een eerste keer. En hij is lekker! Ook bakken we voor het eerst zelf gemaakte pizza. Femke, onze dochter, had het recept op ons verzoek via de satphone toegestuurd. Het was wat geklieder met het deeg, maar hij was gelukt.

Zaterdag 4 maart, dag 10

Afgelopen nacht waren er meerdere vogels die wel graag met ons mee wilden liften. Ik heb het weten te beperken tot drie stuks. Dacht ik, dus. We keken vanochtend bij het licht, zaten er zeker 6 van die beesten op. Het hele zonnepaneel hadden ze onder gescheten! Er liep gewoon een straal witte vogelstront van het paneel af. Heinze heeft al vloekend op die rotbeesten op het hek staand de boel schoongemaakt. Schattige vogels, hoor, maar liever toch maar niet meer aan boord.

We zien een kleinere walvissoort, met een kleine puntige rugvin.

De wind is er bijna niet. Gribfiles opgehaald: de komende 5 dagen zit je overal in de doldrums (gebied met geen tot weinig wind, uit variabele richtingen). Balen! Ook in het zuiden is er geen wind. Gaat lang duren, dus! We doen de motor uit en laten ons met de stroom meedrijven. Gelukkig is die nog ongeveer 2 knoop. Onze snelheid is al met al ongeveer 2,5 knoop per uur. Later zakt dat nog verder in. In de stroming zit nog steeds de noord component, waardoor je ook nog van je doel afstroomt. Frustrerend! We zien wel weer dolfijnen bij zonsondergang, dat maakt een klein beetje goed.

We hebben bami gemaakt van witte kool, wortel, ui, knoflook en mie

Zondag 5 maart, dag 11

Vannacht hebben we wel lekker gezeild, ongeveer 3 knopen/uur. Daar zijn we nu heel blij mee; in Nederland zou je met een dergelijke snelheid de motor waarschijnlijk gestart hebben, maar dan mag je op dit soort afstanden een tanker achter je aan laten varen. Gaat ‘m niet worden, dus. Helaas zit er nog steeds een noordelijke component in de stroming: we zijn al met al 10 mijl naar het noorden verstroomd, terwijl we toch echt naar de zuid moeten. Balen! De wind is ook alweer afwezig. Onvoorstelbaar hoe glad de zee is! We besluiten toch een stuk naar het zuiden te motoren. Hopelijk raken we dan de noord component kwijt. Het Navionicskaartje in onze plotter hebben we nu gewisseld: we hebben nu Pacific en Australië erin zitten. We zien schildpadden en dolfijnen. In de avond krijgen we een beetje wind en hijsen we de zeilen. Af en toe horen we weer geplons en ademen.

We eten fusili met ham, tomaat, knoflook en ui

Maandag 6 maart, dag 12

Heinze heeft afgelopen nacht de wacht gehouden en ik heb lekker geslapen, heerlijk! We hebben aan de wind gezeild en hebben in de afgelopen 12 uur 36 mijl afgelegd. Niet slecht! Al zou je normaal gesproken minimaal 5 knopen per uur willen varen, dus zo’n 60 mijl in de 12 uur, zijn we nu toch heel tevreden hiermee.  Gisteravond heb ik weer een kat en muisspelletje gespeeld met de zeevogels die

mee willen liften op het zonnepaneel. Ik heb gewonnen. Blijkt er vanochtend toch nog eentje met zijn dikke kont op de windveer (boven op de mast) te zitten!

Overdag hebben we heel weinig wind. ’s Avonds zeilen we wel lekker: 5 á 6 knopen op 60 graden stuurboord. We zien af en toe gele banen in het water. We denken dat het waarschijnlijk stuifmeel is.

We eten een soort chili con carne: worstjes in plakjes, ui, knoflook, blik paprika, tomatenpuree, (te) hete chilisaus en bruine bonen

Dinsdag 7 maart, dag 13

Vannacht hebben we lekker doorgevaren. We hebben 56 mijl afgelegd. Helaas hebben we niet of nauwelijks stroom mee. De stroming blijft een flinke noord component houden (320 – 330 graden). Dat hoort niet zo te zijn, maar helaas. We hebben wel een west- c.q. iets zuidwest koers kunnen houden. Maar echt zuid varen lukt dus niet. Er is gewoon geen wind vandaag. Een paar knopen recht op de kop met tegenstroom. Daar kun je dus niks mee. De hele dag de motor aan, balen!

 ’s Middags was ik mijn haar. Eerst een paar emmers zeewater over me heen. Dan insoppen en naspoelen met zoet water. Er was nog een beetje regenwater. Dat heb ik een beetje warmer gemaakt en dan met een soepkom spoelen. Heerlijk! In de doldrums is het echt warm.

We eten boerenomelet: ei, ui, tomaat, blokjes ham, plakjes kaas in stukjes en een blikje mais. Daarbij rijst

Woensdag 8 maart, dag 14

We zijn de evenaar (nul graden noord of zuid) gepasseerd! Helaas ook afgelopen nacht weer alleen maar motoren. Vanochtend ligt er echter een front en daar zit wind in. Eindelijk weer zeilen! We vieren onze mijlpaal, het passeren van de evenaar, met koffie en speculaasjes. Helaas blijken die speculaasjes toch een beetje slof te zijn, ondanks dat ze in een trommel, in de ongeopende plastic verpakking zaten. Ze waren ook niet over de datum. Vreemd! Maar ze zijn toch wel lekker. Ik had ze speciaal voor deze gebeurtenis bewaard.

Het frontje en daarmee de wind, is van korte duur. Weer windstilte… We halen nieuwe gribfiles op: morgen komt er wel wind, maar we moeten zorgen zo zuidelijk mogelijk te komen. Gelukkig hebben we nu wel stroom mee. Uiteindelijk halen we alle zeilen weg, omdat ze alleen maar kapot staan te klappen en drijven we met zo’n 1 á 1,5 knoop per uur naar het zuiden.

Later op de middag vereren we Neptunus (of was het nou toch Poseidon?). Deze traditie bij het passeren van de evenaar houden we in ere. Heinze verkleedt zich en gezamenlijk offeren we honing (erg oud en mag niet ingevoerd worden op de Markiezen) en gesmolten chocoladehagel. Laten we hopen dat we de goden zo gunstig gestemd hebben.

Begin van de avond hebben we een dolfijnenshow op een spiegelgladde zee. Wat kunnen die beesten springen!

We eten nasi: ui, rijst, blikje vlees en kruiden

Donderdag 9 maart, dag 15

Het was de afgelopen 24 uur echt waardeloos. Omdat de stroming nu eindelijk wel zuid-west stond, hebben we ons laten drijven. Gedeeltelijk dus zonder zeil. Gelukkig stak vanochtend de wind op, conform verwachting. Overdag zeilen we prima, maar in de middag valt opnieuw de wind weg. We liepen steeds tussen de 5 en 6 knopen. Tot 23.00 uur: de wind weer weg. Wat een frustratie!!

Vandaag eten we spaghetti, met een blik tomaten, ui, knoflook, kruidenmix en hamblokjes

Vrijdag 10 maart, dag 16

Vannacht hebben we rond 2.00 uur weer zeil gezet. Rond 4.30 uur was de wind weer weg. Balen, niet conform de gribfiles. In de ochtend hebben we een heel licht windje vanuit de west. We varen zuid. Hopelijk is er in het zuiden meer en betere wind; dit is echt niks. Overigens kunnen we onze koers (256 graden) ook niet echt varen. Het zij zo. Weer nieuwe gribfiles opgehaald; ze geven een somber beeld. Weinig wind. We varen veel op de motor vandaag.

Voor de kenners: als we zeilen, zeilen we hoog aan de wind, met heel weinig wind. We voeren dan onze kluiver met barberhaul en deels gereefd. Om de bolling weg te nemen, draaien we de 1^e foamlaag weg. Het grootzeil varen we met het onderlijk strak, met Cunningham. De Downhaul aan tot de giek net boven de bimini staat. Deze zeilvoering staat in geen enkel boek, maar hij werkt wel!

Aan het begin van de avond voeren in de verte dolfijnen weer hun shows op. Wat kunnen ze toch hoog en ver springen! In de lucht wapperen ze met hun staartvin. Laat in de avond trekken enige buien over.

We eten curry van kool, ui, knoflook, tomaatje en kokosmelk met rijst. Deze currypoeder is veel scherper dan mijn vorige, lekker!

Zaterdag  11 maart, dag 17

Vannacht weer een aantal flinke squals gehad. Heinze heeft daar vanochtend gebruik van gemaakt om te douchen. De putsemmer was binnen een paar minuten vol.

De fundatie van de stuurautomaat heeft teveel ruimte. Bij heel veel lange-afstand zeilers begeeft de stuurautomaat het. Vandaar dat extra voorzichtigheid geboden is! In de ochtend draait Heinze de bouten aan. ’s Nachts had hij al van alles gesmeerd, maar dat had dus niet geholpen en hij durfde de stuurautomaat vannacht niet meer te gebruiken.

Rond lunchtijd kakt de wind weer in, natuurlijk!

Heinze bedenkt dat hij nodig ondergoed moet wassen. We hebben op Curaçao een netje gekocht. Dat hebben we goed aan een lijntje geknoopt, wasgoed erin en dan achter de boot om te spoelen. Ik hoor een grote kreet: “An, kom! Start de motor!”. Het netje is losgescheurd van het lijntje, terwijl het toch op 4 punten vastgeknoopt zat. We varen nog terug, maar vergeet het maar. Dus, als je nog eens een haai tegenkomt, met een onderbroek aan, dan weet je hoe het komt! En het was nog wel zijn beste, nieuwe ondergoed…. We komen niet meer bij van het lachen.

’s Avonds begint het rond 19.00 uur enorm te waaien. Later komen daar ook nog stortbuien bij. Heinze is doorweekt. We varen wel lekker snel voor de verandering. We proberen nog steeds zoveel mogelijk naar het zuiden te varen.

We eten rijst met ui, knoflook, een half blikje tomaten en een blik sperziebonen

Zondag 12 maart, dag 18

We hebben de hele nacht naar het zuiden gevaren, want daar zit steeds de wind volgens de gribfiles. Veel lager dan normaal, rond 3 graden en 30 minuten zuid. Omdat je met het naar het zuiden varen niet dichter bij je doel komt, zie je de nog te varen afstand op de plotter niet afnemen. Frustrerend, maar goed, het is niet anders. Zondagochtend is de wind wederom de grote afwezige. Er valt niet te zeilen, maar de brandstofvoorraad is niet onuitputtelijk. Je kunt niet blijven motoren. Opnieuw gribfiles opgehaald. We zitten in het oog van een depressie, die fijn met ons meebeweegt (of andersom, het is maar net hoe je het bekijkt). Eruit motoren zou minstens 180 mijl zijn; geen optie dus. We motoren maar een poosje precies op koers. Op de een of andere rare manier komt de stroom nu uit het zuiden (ipv noord) en daar komen de golven ook vandaan. Dat levert zoveel snelheidsverlies op, dat je, als je verder zuid wilt, nog maar zo’n 2 knopen per uur over de grond kunt varen op de motor. Plus het feit dat je flink omvaart, maakt dat verder naar het zuiden motoren  geen optie is. We motoren uiteindelijk bijna de hele dag op onze te varen koers. Het lijkt een patroon te worden: tegen zonsondergang steekt de wind op. Kunnen we eindelijk weer zeilen.

Ik zie een minisalamandertje op de bakskist zitten. Of is het een hagedis? Geen idee hoe die aan boord gekomen is; moet wel al vanaf Panama met ons meegelift zijn. Schattig hoor, zo’n huisdier.

We eten zelfgemaakte pizza: op het deeg komt een half blikje fijngehakte tomaten met Italiaanse keukenkruiden, ham en kaas, peper

Maandag 13 maart, dag 19

Vannacht hebben we, op iets van een uurtje na, gevaren als de brandweer. Super, hier doen we het voor! In tegenstelling tot eerdere dagen is het vandaag bewolkt en later regent het. Maar we kunnen blijven zeilen. We passeren de 2100 nog te varen mijlen en doen ons 100 mijls dansje. Heel infantiel en melig, maar toch wel heel leuk. Zo vieren we iedere 100 mijl die van het totaal afgaat.

Rond 14.00 uur kakt de wind weer in. Gelukkig steekt hij begin van de avond weer op.

We eten een bonenschotel: worstje, ui, knoflook, tomaat, perzik, bruine bonen

Dinsdag 14 maart, dag 20

Vannacht lekker gezeild en in de ochtend bleef de wind zowaar ook doorstaan. Vandaag zeilen we voornamelijk op de gennaker, op de boom. ’s Middags hebben we nauwelijks wind, maar met de gennaker lukt het nog net.

We eten fusili, ui, knoflook, worstje, half blikje tomaat, macaronikruiden

Woensdag 15 maart, dag 21

We zijn eindelijk op de helft!! Vannacht viel de wind een aantal keren helemaal weg. Dan heb je alleen continu klappen op je roer door de golven. We hebben zelfs helemaal geen zeil op staan, omdat dat dan alleen maar kapot klapt. Rond 8.00 uur drijven we letterlijk de nog 1900 te varen mijl over. Dat hebben we benoemd tot de helft. Je vaart namelijk veel meer dan je ideale lijn. Dit is dus ongeveer de helft. De regen komt met bakken uit de lucht. We nemen allebei een regendouche. Heerlijk soppen met zoet water! Ook vangen we nog een paar emmers op, voor de afwas etc. Het blijft de hele dag chagrijnig weer. Veel regen, donker en minimale voortgang. We eten toastjes met leverpastei om onze mijlpaal te vieren. We zetten de klok nog een uur terug. Verschil met Nederland is nu 8 uur (wij lopen 8 uur achter). In Nederland waren vandaag verkiezingen. We zijn benieuwd.

We hebben vandaag een feestmaal vanwege onze mijlpaal: Boeuf Bourgignon met doperwtjes en rijst

Donderdag 16 maart, dag 22

Afgelopen nacht was echt een dieptepunt. Zelfs op de motor was de koers helemaal fout door tegenstroom en nauwelijks wind, ook nog uit de verkeerde hoek. Tel daarbij de continue golven dwars op het schip op. Rond 3.00 uur hebben we het opgegeven. Stuurwiel in de neutrale stand, zeilen naar beneden en motor uit. We proberen te slapen, maar het is echt een wasmachine. Je klotst alle kanten op. Bijna echt uit bed gevallen. Je wordt er niet vrolijk van. Vanochtend bleken we 10 mijl de verkeerde kant op gedreven te zijn. Nu, overdag, veel regen. Onze koers kunnen we niet varen; we varen 60 graden uit koers met een snelheid van 1 knoop. Maar Heinze had wel lekker brood gebakken. Proberen positief te blijven.

Later op de dag draait de hele lichte wind naar noordoost. Waar blijft die zuidoostpassaat? ’s Ochtends hadden we weer een nieuwe gribfile opgehaald. Het is nog steeds zo dat hoe zuidelijker, hoe meer wind er is. De zuidoostpassaat had er allang moeten staan. Niet dus..

We eten fusili, macaroni met carbonarasaus (pakje), ui, sojamelk en hamblokjes

Vrijdag 17 maart, dag 23

Vanaf gisteravond 24.00 uur redelijk tot goed gevaren. Eindelijk is de wind zuidoost, maar nog steeds heel licht. Vanochtend schijnt de zon weer eens. Dat scheelt! We zien een vlek op het raam bij de kaartentafel. Vogelpoep? We zien hier eigenlijk alleen maar kleine zwaluwachtige vogeltjes. Bij nadere inspectie blijken het visschubben op het raam te zijn. Ja hoor, er ligt een kleine vliegende vis op het dek. Die heeft het niet overleefd. Soms zie je een schooltje vliegende vissen vliegen. Het is dan net een zwerm kleine vogeltjes. Maar soms landen ze op je dek, helaas. Heinze heeft er wel eens een tegen zijn hoofd gehad, terwijl hij in de kuip zat. Ook is er één een keer in de achterhut binnen terecht gekomen. Die schubben vind je dan nog echt een hele tijd.

’s Avonds is de zonsondergang weer prachtig. We verbazen ons vaak over de knaloranje naar knalroze kleuren. Vandaag zien we echter een oudroze hemel, met daaronder een lichtblauwe lucht. Maar het is een andere kleur blauw van ik ooit in de lucht gezien heb; intens babyblauw komt misschien nog het meest in de richting. En in dit geheel dan scherp afgetekende witte wolken. Het is echt prachtig! We hebben het wel geprobeerd te fotograferen, maar de kleuren komen niet echt tot hun recht, helaas.

We eten een soort chili con carne: worstje, ui, knoflook, paprika uit blik, tomaten uit blik, hete chilisaus en bruine bonen

Zaterdag 18 maart, dag 24

Weer een vreemde nacht. Van rond de 6 knopen varen, naar windstilte, naar weer ongeveer 6 knopen. Heinze zou net het grootzeil strijken, toen de wind weer opstak. Vrijwel van het ene op het andere moment.

We hebben vanochtend weer nieuwe gribfiles opgehaald. Hoewel we al flink zuidelijk zitten ( 7 graden, 06 minuten zuid), blijft het verstandig om een zuidelijke koers te kiezen. Hoger heb je continu hele lichte wind. Verwachting is dat de wind nu sowieso inkakt tot een 7 knopen op de kont. Daar komt pas maandagavond verandering in. We moeten nog ongeveer 1675 mijl varen. Best veel. We zien wel, we zullen wel moeten.

Rond 18.00 uur zien we een enorme donkere wolkenpartij op ons afkomen. We varen Zeeuws meisje, maar zetten nu zowel de kluiver als het grootzeil aan stuurboord. Heinze legt ook een rif in het grootzeil. Net op tijd allemaal. We krijgen flink wat wind voor onze kiezen en ook regen. We gaan als de brandweer, dat wel. Het valt wel op dat we veel meer wind ervaren dan de windmeter aangeeft. Dat is ons eerder op deze reis ook al opgevallen. Je merkt het ook wel eens als je valwinden hebt, vanaf de bergen. Dan is de richting van de wind wellicht anders dan in de richting die je meet.

We eten bami: bami kruiden, witte kool, ui, knoflook en mie

Zondag 19 maart, dag 25

We hebben echt snel gevaren, vannacht. Volgens de gribfiles zouden we vandaag hele lichte wind op de kont krijgen. Het blijft echter de hele dag behoorlijk waaien. Het is donker, chagrijnig weer. Maar onze voortgang is goed. Om 17.00 uur tikken we de 1500 nog te varen mijlen aan. En dat terwijl we afgelopen nacht pas de 1600 mijl hadden aangetikt. Het aftellen is begonnen!

In de avond gaat het steeds harder waaien. En het begint te regenen. Begin van de nacht komt de regen met bakken uit de hemel en krijgen we een dikke windkracht 9 voor de kiezen. Deze storm hadden we totaal niet verwacht, gezien de gribfiles. Heinze stuurt met de hand en houdt de wind op de kont. Hoewel we er dus wind “afvaren”, zien we regelmatig 45 knopen wind. Tussen 2.00 en 3.00 uur is het leed eindelijk geleden. Heinze is zeiknat, koud en moe.

’s Middag hebben we pannenkoeken gebakken en ’s avonds eten we omelet met rijst

Maandag 20 maart, dag 26

De rest van de nacht trok de ene na de andere depressie langs, met bijbehorende wind en regen. Maar het is gelukkig geen storm meer. De voortgang blijft goed. In de loop van de dag klaart het weer ook wat op. En natuurlijk krijgen we weer meer wind tegen de avond. Het begint elke keer in de avond te vervelen, als het aardedonker is. Het is dermate bewolkt dat je de sterren niet ziet. De maan komt nu pas om 23.30 uur op; die geeft wel wat licht. Maar ongeveer vanaf 19.30 uur tot 23.30 uur zie je dus geen hand voor ogen. En dan moet je wel met je zeilen en je koers aan de gang.

We eten gebakken sperziebonen, ui, knoflook en tomaat met rijst

Dinsdag 21 maart, dag 27

We hebben de passaat nu gelukkig toch echt wel gevonden, al is hij nog wel erg oostelijk. De verwachtte meestroom is momenteel wel erg beperkt. Het is ons wel opgevallen dat die de heersende windrichting volgt. Waarschijnlijk geldt dat voor het oppervlaktewater en loopt dieper de oost – west stroming wel. De golven zijn bij tijd en wijle echt vervelend. Af en toe komt er ineens één dwars op het schip. Oppassen dus met koffiezetten en zo. We hebben nu al 2 keer een bats water binnengekregen via het dakluik aan de hoge kant, door een dwarsgolf.

’s Avonds eten we nasi. De uien zijn inmiddels wel op rantsoen. Al begon ik met 58 uien; ik ben er bijna doorheen. Eigenlijk heb ik nu alleen nog wat bolletjes knoflook en een paar uien van de verse groenten over. Afgelopen zaterdag hebben we het laatste restje kool opgegeten. De rest van de groenten en fruit was al eerder op. We hadden zondag 12 februari op de grote groenten- en fruitmarkt in Panamacity onze inkopen gedaan. Dat vond ik super! Zowel prijs als kwaliteit van de spullen was heel goed. We hebben voor 30 US dollar ingeslagen: 50 grote uien, een streng knoflook, tomaten, paprika’s, courgette, prei, wortelen, aardappelen, platanen, aubergine, 3 witte kolen en ijsbergsla. We hebben niets weg hoeven te gooien. Op 2 overrijpe platanen na, waar we echt geen trek meer in hadden. In Esmeralda, ons laatste dorp in de Perlas, hadden we nog een paar banaantjes en een papaya gekocht. In een eerder dorp had ik al 8 grote uien bijgekocht, omdat ik de bui al zag hangen. Echt, zo ongeveer alles is lekkerder met gebakken ui en knoflook!

We eten vandaag nasi

Woensdag 22 maart, dag 28

En ja hoor, het was vannacht weer bal. Het ene na het andere front. Regen, wind en grote golven en je koers niet goed kunnen varen. Ik ben het zat en begin naar het einde van de reis te verlangen. We varen wel rond de 6 á 7 knopen over de grond, terwijl we niet of nauwelijks meestroom hebben. De snelheid is dus wel positief, maar verder is het waardeloos. Gelukkig beginnen in de loop van de ochtend de golven wat meer met ons mee te lopen. We varen weer Zeeuws meisje. Vannacht verwachten we de 1000 mijl aan te tikken. Het einde komt in zicht, nog 8 á 9 dagen, is de verwachting.

Ik ben vergeten op te schrijven wat we gegeten hebben. Is toch steeds blikvoer, haha

Donderdag 23 maart, dag 29

We hebben rond 2.00 uur inderdaad de duizend mijl aangetikt. Het was een prachtige sterrenhemel, die helaas toch weer betrok. Weer veel wind. Voordeel is de snelheid; we hebben zo’n 166 mijl gevaren in de laatste 24 uur. Gisteravond hadden we al twee keer een kwartiertje stroom gedraaid. We hadden gehoopt energieneutraal te kunnen zijn, maar dat lukt niet doordat we, vanwege de wisselende windsterkte en richting, toch de stuurautomaat nodig hebben. De windvaan kan dit niet aan. Ook de plotter staat nog steeds aan. Ook die is nodig vanwege wisselende stromingen en windrichting. Vanochtend om 5.30 uur gaf de stuurautomaat echter “low battery” aan! Helaas dus toch nog een poos stroom moeten draaien. Nou schijnt het zo te zijn dat veel schepen dagelijks één of zelfs twee uur stroom moeten draaien. Er was ook een boot die de motor moest starten om koffie te zetten! Nou, dat doen we gewoon met het handje, hoor. Is nog super lekker ook.

We vieren vandaag de mijlpaal van de laatste 1000 mijl met wat extra snacks. En vanavond eten we pizza. We hebben wederom de klok een uur teruggezet. Op de Markiezen zullen we ‘m nog een uur terugzetten. Formeel moeten we dan 1,5 uur terug, maar we denken dat we dat laatste halve uurtje maar laten zitten. Nog nooit gehoord dat er ook in halve uren gerekend wordt!? Met de Tuamoto’s scheelt het dan nog een keer een uur.

We eten zelfgemaakte pizza met ham, kaas en tomaat

Vrijdag 24 maart, dag 30

We hebben de afgelopen twee etmalen vlot gevaren: 166 mijl per etmaal. Al moet ik eerlijkheidshalve zeggen dat we in het afgelopen etmaal de klok een uur verzet hadden (dus dat etmaal duurde 25 uur), maar toch. Vandaag is het grijs en bewolkt. Saai! En we zien ook heel weinig zeeleven; wat meeuwachtige vogels, en wat vliegende visjes, waarvan sommige op het dek. We missen de dolfijnenshows! Eind van de dag hebben we even een paar flinke frontpassages en daarna stort de wind in.

We eten blikvoer: macedoine (gemengde groenten), kerriesaus en rijst. Best te doen voor een keer

Zaterdag 25 maart, dag 31

Het is een wonder, het is vannacht een keer droog gebleven en het heeft ook niet gespookt! Wat bijzonder was, is dat de maan pas om 5.30 uur op kwam. Daarvoor was het aardedonker. Overdag is het een beetje saai. Het is nogal bewolkt. We zijn het er echter wel over eens dat het, ook al verlangen we ernaar om er te zijn, we niet het idee hebben dat we echt al heel lang op zee zitten. Het is de 31^e dag op zee, maar het voelt korter.

Een paar dagen geleden hoorden we ineens een hoop gesis. De 1^e keer dat dat gebeurde was in Linton Bay Marina, Panama. We schrokken ons toen helemaal rot. Wat is het geval? In lifejackets zit een zouttablet. Als dat oplost, als je in het water valt, wordt het CO2-patroon geactiveerd en wordt het vest opgeblazen. We zitten inmiddels geruime tijd in warme, vochtige lucht. Het zouttablet loste langzaam op en het zwemvest werd spontaan opgeblazen, midden in de nacht. Inmiddels weten we dus wat er aan de hand is en schrikken we niet meer. We moeten uiteraard wel zien dat we in Frans Polynesië nieuwe zouttabletten en nieuwe patronen scoren.

’s Avonds is het weer eens aardedonker.

We eten Babi ketjap ( uit een pakje) met ui en rijst

Zondag 26 maart, dag 32

Afgelopen nacht was de voortgang nogal wisselend. Er passeren regelmatig frontjes, met daarin wind. Jammer dat die over het algemeen recht op de kont zit; we kunnen onze koerst van 266 graden vaak niet of nauwelijks varen. Het zij zo. Vandaag tikken we rond 13.00 uur de 500 nog te varen mijl aan. Alweer een mijlpaal! We hopen donderdag aan te komen, maar of dat lukt is afwachten. Bij vrienden van ons stortte in de laatste dagen de wind in. En halveerde de snelheid. Duimen dus maar. We hebben al zoveel windstilte gehad!

Ik was me weer eens met een vochtig disposable washandje. Die zijn kant en klaar te koop bij o.a. Kruidvat. Het was een idee van een vriendin van ons. Je moet erg op je watergebruik letten; vaak kun je je tank niet vullen met betrouwbaar drinkwater. Zowel in Colombia als in Panama was dat een probleem. Pas in Shelter Bay Marina, bij de toegang tot het Panamakanaal, hebben we onze tanks kunnen vullen. Helaas zit er een vieze smaak aan. Limonadesiroop heb ik noch in Colombia, noch in Panama gevonden. Wel zakjes met oploslimonade, maar die vond ik echt niet lekker. En 800 liter tanks vullen met flessenwater schiet niet op, los van de kosten daarvan. We doen dus veel om water te besparen. Zo heb ik ook in de keuken een pompje staan met gel voor het handenwassen zonder water. Ideaal, dat scheelt echt veel water! Onze afwas spoelen we eerst uitgebreid voor met zeewater. Eens in de 2 á 3 dagen wassen we dan alles tegelijk af met zoet water. Tussentijds zetten we de afwas in een emmer achter op het dek. En wat je eerder nodig hebt, was je natuurlijk even af. Als het een poos stevig regent vangen we dat water op. Goed om mee te douchen en voor de afwas. We hebben, toen we in januari in Nederland waren, een filter gekocht, zodat we regenwater ook in onze tanks kunnen laten lopen. Vaak schoner dan vanaf het land, waar men rivierwater al dan niet een beetje zuivert. En vaak ook veel lekkerder, zonder zo’n vieze chloorsmaak.

We hebben de klok nog een uur terug gezet. De Markiezen hebben UTC -9,5 uur (Nederland UTC + 1 uur). We zitten dan nu op UTC -9 uur. Of we dat halve uurtje nog doen op de Markiezen, zien we later wel. De Tuamotu’s, de atollengroep die we na de Markiezen zullen bezoeken, zitten op UTC  -10 uur.

We eten fusili met carbonarasaus

Maandag 27 maart, dag 33

Wederom een grijze dag vandaag, met alweer weinig wind, beetje saai dus. ’s Middags haal ik lekker wat slaap in.

We hebben in Colombia (Santa Martha) veel boodschappen gedaan; prijzen zijn ongeveer de helft van Nederland. Zo hebben we koffie, rijst, fusili, spaghetti, wc-papier (is soms echt poepduur!), meel, blikjes tomaten, blikken ham, blikjes smac, jam in knijpzakken (ideaal!) en ook bonen gekocht. Van dit soort artikelen hebben we berekend hoeveel we er ongeveer in een half jaar van nodig zouden hebben. We weten dat Frans Polynesië enorm duur is. Los daarvan is het handig dat je een basisvoorraad hebt. Gelukkig hebben we veel ruimte onder onze banken en deels onder de vloer, waar we spullen kunnen opslaan.

We hebben ook een snelkookpan gekocht. In de hele Carieb zijn nauwelijks blikken conserven te koop. Wel heel veel soorten rauwe, ongeweekte bonen. Dag van tevoren in de week zetten en dan nog 13 minuten koken. Lekker, gezond en goedkoop!

We eten een bonenschotel: bruine bonen, ui, knoflook, tomaat, ham en perzik

Dinsdag 28 maart, dag 34

Het was een prachtige sterrenhemel, vannacht! Zoals ook al eerder gebeurd was, nu ook ineens weer een hoop geklap en gespetter. We dachten eerst dat er een lijn losgeschoten was. Maar het bleek een grote vliegende vis te zijn, die op de verkeerde plaats landde. Prachtig dier, met donkerblauw tot paarse vinnen/vleugels en een blauw lijf. Grootte ongeveer 25 tot 30cm. We hebben ‘m gauw weer in het water gegooid. Hopen dat hij het heeft overleefd, want hij was wel gewond. Dan zeggen ze altijd dat verse vis niet stinkt. Nou, deze wel. Dus eerst een paar emmers zeewater door de kuip, om schubben en helaas ook bloed, weg te spoelen.

Vandaag overdag schijnt de zon weer eens. Tegen de middag betrekt het en er komt een flinke bui langs. Lekker, zo’n regendouche. Ook mijn haar weer eens gewassen. Rond 16.00 uur worden we verrast door een grote school dolfijnen, wel 40 tot 50 stuks! Ondanks dat we niet zo hard gaan, blijven ze toch een poos bij ons. Sommigen maken er een hele show van. Anderen zwemmen met wel 6 dieren in formatie. We hadden al zo lang geen dolfijnen meer gezien, we hadden ze echt gemist. Nu ons hart dus weer opgehaald. Heinze zag een keer een kleinere walvis, vlak achter de boot. Die liet zich helaas maar één keer kort zien.

We eten gebakken sperziebonen, ui, knoflook en tomaat met rijst

Woensdag 29 maart, dag 35

Afgelopen nacht was er nog steeds weinig wind. Eigenlijk is het al een dag of 3 heel rustig. Ik zie weerlichten; dat zie je hier iedere nacht wel. Geen onweer, gelukkig. Één van de frontjes, die langstrekt, bevat veel wind. Ik zie ruim 20 knopen schijnbare wind. Ik hoor het ruisen in de top van de mast, maar ik voel hier beneden bijna geen wind. Ik heb wel alles klaargemaakt om snel te kunnen reven, maar het is niet nodig.

Vandaag hebben we toch wel een baaldag. De wind is weer de grote afwezige. En die zuidoost passaat hebben we tot nu toe maar een dag of drie gezien. Het lijken hier meer de doldrums. En wat er dan aan wind is komt uit het noorden! Vanochtend starten we de motor. We moeten toch stroomdraaien. We laten de schroef nu dan ook maar meedraaien, blijven we nog een beetje op schema voor de aankomst morgen. Na twee uur zetten we de motor uit. Maar, geen wind. Het kost grote moeite om de sfeer aan boord een beetje goed te houden. We doen ons best. Maar afwachten wanneer we aankomen; kan goed toch pas vrijdag zijn.

Ik had nog een blik gehakt bolognese staan; een soort spaghettisaus, die ik met wat kruiden opleuk. Met spaghetti erbij is het best lekker voor een keer

Donderdag 30 maart, dag 36

In eerste instantie was het lekker rustig tijdens mijn 2^e wacht. Lekker kopje thee gedronken, met een paar crackertjes erbij. Rond 4.00 uur begint de wind ineens aan te trekken. Ik twijfel nog even of ik moet reven, maar zie de wind ineens snel aantrekken tot 30 knopen schijnbaar. We hebben alleen de kluiver op de boom staan. Ik begin dus gelijk te reven, maar merk dat de schoot niet goed op de lier zit. Met kunst en vliegwerk krijg ik de schoot vast. Ik roep Heinze. Die gaat verder met reven en ik neem het roer op de hand. De schoot schiet onverwacht los, maar Heinze weet ‘m te houden. Gevolg: schaafwond en een pijnlijke hand. De wind blijft heftig, het regent en het onweert. Ik sta zeker een uur te sturen. Mijn broek is zeiknat. Ik heb gelukkig op tijd mijn zeiljack aangetrokken; toen was ik nog maar een klein beetje nat. We zien dat de schoot van de boom af is. Bij latere inspectie blijkt de pin in de kop van de spinakerboom eruit geslagen te zijn. Balen! Later op de ochtend fabriceert Heinze een noodpen van een grote bout. Zo kunnen we provisorisch de boom toch gebruiken. En dat doen we.

Het is duidelijk dat we niet bij licht aan gaan komen. Daar baal ik stevig van. Ik had me zo verheugd op weer eens een nacht ongestoord doorslapen! Naar bed gaan wanneer je slaap hebt en dan gewoon tot de volgende ochtend blijven liggen, heerlijk. Ik hoopte op een aankomstbiertje en daarna dus lekker slapen. Helaas, het zit er hoogstwaarschijnlijk niet in. Toch zet ik het bier vast koud. Na 36/37 dagen alcoholvrij geweest te zijn, lijkt me dat toch wel heel lekker.

We zien achteraan bij de waterlijn van het schip een flinke aangroei van schelpen. Deze zijn er toch echt tijdens de reis opgekomen. Het fabeltje dat je, als je vaart geen last hebt van aangroei, is dus bij dezen gelogenstraft. Later horen we dat deze schelpen “goosenecks” heten. En alle schepen die we op de Markiezen binnen zien komen, hebben ze.

Het water heeft opnieuw een prachtige, azuurblauwe kleur. Rond 13.00 uur zien we rechts voor de boeg land. De Markiezen zijn in zicht! Vandaag varen we toch wel met een redelijke snelheid; zo’n 4 á 5 knopen. Rond 18.00 uur zegt Heinze: “als we nu de motor bijzetten, kunnen we misschien toch voor middennacht aankomen”. We hebben helemaal geen zin om nog een nacht door te varen, dus die motor wordt gestart. Zo komen we toch nog, net voor 24.00 uur, aan in Hiva Oa. We ruiken een geur alsof je een tropische plantenkas binnengaat. Een mengsel van vochtige aarde en bloemen. We besluiten buiten de baai ons anker te laten vallen. De baai binnenvaren durven we echt niet. Maar waar we nu liggen, liggen nog een paar schepen. En dan een biertje. Wat is dat lekker!!! Daarbij nog een paar nacho’s met guacamole. We zitten echt te genieten. En daarna heerlijk naar ons bedje. De grote oceaanreis zit erop! We hebben 3992 mijl gevaren in 36 dagen, waarbij we onze motor 111 uur hebben gebruikt. Veel meer dan gedacht en gehoopt, maar het was niet anders.

De volgende ochtend, na een heerlijke nachtrust, hoor ik Heinze roepen: “An, je gelooft nooit wie er nu binnenkomen!”. Het zijn “father and son”. Zoals gezegd, een vader met zijn zoon, die we in Shelter Bay Marina ontmoet hadden. Ze hebben een klein bootje. Dacht je dat wij stoer waren? Nou echt niet, dat zijn zij. De vader is 84 jaar oud! Ze bleken 45 dagen op zee gezeten te hebben. Ze zijn op een reis rondom de wereld, waarvoor ze 1,5 jaar uitgetrokken hebben. Niks relaxed cruisen, maar gaan met die banaan.

Father and son bij ons aan boord.

Einde van dit bericht